Τήνος, της Παναγίας, του Πολιτισμού & των Διακοπών
Η πίστη, οι καλές τέχνες και οι φυσικές καλλονές είναι χαρακτηριστικό γνώρισμα της Τήνου και των ανθρώπων της.
Νησί στα βόρια των Κυκλάδων, προς τις ακτές της Ανατολικής Αττικής. Με πλοία από το λιμάνι της Ραφήνας συνδέεται ακτοπλοϊκά, είτε με ταχύπλοο σε 2 ώρες είτε με συμβατικό πλοίο σε 4 ώρες. Υπάρχει ακτοπλοϊκή σύνδεση και από τον Πειραιά, μέσω Σύρου σε 5 ώρες και με ταχύπλοο στις 2,5 ώρες. Καθημερινή ακτοπλοϊκή σύνδεση με Σύρο, Άνδρο, Μύκονο και εποχικά με Νάξο, Πάρο και άλλα νησιά.
Γνωστή η Τήνος από το Ναό της Μεγαλόχαρης, αλλά και από τη πλανεύτρα φύση της. Πήρε το όνομα της από τον πρώτο οικιστή του νησιού, Τήνο, βασιλιά από την Καρία της Μικρής Ασίας. Έχει ονομασθεί Οφιούσα, Υδρούσα, Σκορδούσα, με διάφορες ερμηνείες για το κάθε όνομα.
Η έκτασή της είναι 195τ.χ. Είναι η συνέχεια της Ευβοίας και της Άνδρου. Ο πληθυσμός της πλησιάζει τους 10.000 κατοίκους. Ιερό νησί και στη πρωτοχριστιανική εποχή. Λατρεύτηκε στα Κιόνια ο Ποσειδώνας και η Αμφιτρίτη. Στο Εξώμβουργο βρίσκονται τείχη από τον 10ο π.χ. αιώνα και νεότερα. Υπάρχουν αρχαίοι χώροι: στην Αγία Θέκλα στον Πύργο, στο Βρέκαστρο, στην Καρδιανή, στη Χώρα κλπ.
Η Μεγαλόχαρη δεσπόζει στην πόλη, από το 1823, όταν με όραμά της η Μοναχή Πελαγία, που κατοικούσε στο Κεχροβούνι, Μοναστήρι της «Κυράς των Αγγέλων», έδειξε στους επιτρόπους και στον Επίσκοπο Γαβριήλ, το μέρος όπου έπρεπε να σκάψουν για να βρουν την εικόνα του Ευαγγελισμού της Παναγίας. Από τότε η Μεγαλόχαρη γίνεται Πανελλήνιο και Πανορθόδοξο προσκύνημα.
Η Τήνος, κυρίως στα νότια παράλια Χώρας και οικισμών, έχει ξενοδοχεία και καταλύματα αρίστης ποιότητας και εξυπηρέτησης. Γευστικές απολαύσεις με τοπικό χρώμα και άρωμα θα συναντήσεις σε πολλά εστιατόρια, ταβέρνες και καφέ μπαρ ή σνακ μπαρ του νησιού.
Υπάρχει και η «άλλη» Τήνος. Η Τήνος της καλλιτεχνίας, της διανόησης, της πανέμορφης και απολαυστικής φύσης, της λαϊκής αρχιτεκτονικής, των περιστεριώνων, των ανεμόμυλων, των αναβαθμίδων στα χωράφια που στηρίζουν το λιγοστό χώμα της, των κάθε είδους μαρμάρινων καλλιτεχνημάτων, των νόστιμων αγροτικών προϊόντων, των εξαιρετικών σπεσιαλιτέ που προσφέρουν οι ταβέρνες και τα εστιατόρια στην πόλη, στα ανεπανάληπτα χωριά και στις αμμουδερές παραλίες. Κάτασπρα χωριά, με χαρακτηριστική λαϊκή αρχιτεκτονική, με τα σοκάκια και με τη γνήσια φιλοξενία, που διακρίνεται στο χαμόγελο των κατοίκων, σκλαβώνουν κάθε απαιτητικό επισκέπτη.
Στη Χώρα συναντάς, εκτός από τον πανελληνίως και παγκοσμίως γνωστό Ναό της Μεγαλόχαρης, Μουσείο Τηνίων Καλλιτεχνών, Πινακοθήκη, Έκθεση Ιερών Κειμηλίων, Σκευοφυλάκιο, το Μαυσωλείο της «Έλλης», Βιβλιοθήκη, εντός του περιβόλου του Πανελληνίου Ιερού Ιδρύματός της Ευαγγελιστρίας Τήνου.
Ακόμη στη Χώρα και στα χωριά υπάρχουν: Το Αρχαιολογικό Μουσείο με εκθέματα από το Εξώμβουργο, τα Κιόνια κλπ. Το Ίδρυμα Τηνιακού Πολιτισμού με μόνιμη έκθεση έργων του Γιαννούλη Χαλεπά και εποχικές. Το Μουσείο Μαραμαροτεχνίας στον Πύργο της Τήνου που δείχνει όλη τη διαδρομή του μαρμάρου. Το σπίτι του Γιαννούλη Χαλεπά και το Μουσείο Πανορμιτών καλλιτεχνών στον Πύργο. Το Μουσείο Κώστα Τσόκλη στον Κάμπο Τήνου. Το Μουσείο Υστερνιωτών καλλιτεχνών στα Υστέρνια. Την Έκθεση Κειμηλίων και λοιπών αντικειμένων στη Σχολή Ουρσουλινών και στο Λαογραφικό Μουσείο Ιησουιτών στα Λουτρά. Μουσείο, στο Αρνάδο, στο Φαλατάδο, στο Σμαρδάκιτο, στη Βωλάξ στον Κέχρο και αλλού.
Όμορφες και καθαρές παραλίες περιτριγυρίζουν το νησί, τόσο στη Νότια πλευρά όσο και στα Βόρεια: Άγιος Ιωάννης Πόρτο, Άγιος Φωκάς, Κιόνια, Γιαννάκη, Κολυμπήθρα, Αποθήκες, όρμος Υστερνίων, Πάνορμος, Σάντα Μαργαρίτα, Λειβάδα, Παχιά Άμμος και πολλές άλλες μικρότερες πλανεύτρες παραλίες. Τουρισμό με άθληση και υγεία απολαμβάνεις στις πολλές περιπατητικές διαδρομές με τους αγροτικούς δρόμους, οι οποίοι χρησιμοποιούνταν σχεδόν καθημερινά από τους αγροτοκτηνοτρόφους παλαιότερων εποχών της Τήνου, στις αναρριχήσεις στον απόκρημνο βράχο του Εξωμβούργου και σέρφινγκ στη θάλασσα της Κολυμπήθρας.
Στα κεφαλοχώρια αλλά και σε μικρότερα χωριά, βρίσκεις αξιόλογα και φιλόξενα καταλύματα ταβέρνες & καφετέριες, με ξεχωριστή στο καθένα θέα και απόλαυση. Τα ονομαστά μαρμαροχώρια Πύργος, Υστέρνια, η δροσερή και πράσινη Καρδιανή, τα Μέσα Μέρη με πολλούς περιστεριώνες, Σμαράδικο, Κάμπος, Ταραμπάδος, η Ξινάρα με το «παλάτι του Δεσπότη», έδρα της Καθολικής Αρχιεπισκοπής, τη Βιβλιοθήκη και το Αρχείο Καθολικής Αρχιεπισκοπής Τήνου, τα εύφορα και φιλόξενα Κάτω Μέρη, Κώμη, Καλλονή, Αγάπη, με τα μικρότερα χωριά τριγύρω τους, παράγουν τα περισσότερα κηπευτικά του νησιού. Ορισμένα εξάγονται στην Αθήνα, (η γνωστή τηνιακή αγκινάρα & λεμόνια). Το οροπέδιο των Πάνω Μερών με το ιδιόμορφο γεωλογικό τοπίο στη Βωλάξ, με το Ενετικό Κάστρο του Εξωμβούργου, την Στενή και τον Φαλατάδο με δραστήριους και φιλόξενους επιχειρηματίες του τουρισμού, τα «μπαλκόνια» της Τήνου στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, Αρνάδος, Δυο Χωριά, Τριαντάρος και τους παραθαλάσσιους οικισμούς με πολλά καταστήματα και διαμερίσματα για αναψυχή, που εξυπηρετούν τους παραθεριστές.
Τα πανηγύρια και οι γιορτές στην Τήνο πολλές. Τελειώνοντας το ένα, κάποιο άλλο υπάρχει στις επόμενες μέρες. Όλα τα χωριά τιμούν και γιορτάζουν πανηγυρικά τον προστάτη Άγιό τους. Δέχονται και φιλοξενούν στο σπίτι τους με χαρά, την ημέρα της γιορτής κάθε επισκέπτη. Ο χορός το τραγούδι και το γλέντι είναι μέσα στη φύση του Τηνιακού.
Μεγάλες προσωπικότητες έχει αναδείξει η Τήνος σε πολλούς τομείς. Στη Μαρμαρογλυπτική, Γλυπτική και Ζωγραφική. Μπορούμε να αναφέρουμε ορισμένους, αλλά σίγουρα θα αφήσουμε κάποιους άλλους, εξ ίσου αξιόλογους. Το μεγάλο νεοέλληνα γλύπτη Γιαννούλη Χαλεπά, τους ζωγράφους Ν. Γύζη και Ν. Λύτρα, το Γ. Βιτάλη, το Δ. Φιλιππότη, το Λ. Λαμέρα, τον Λ. Σώχο, τους θεωρητικούς Λούβαρη, Σιώτη και πολλούς άλλους που και σήμερα εργάζονται και τιμούν την Τήνο και την κάνουν γνωστή σ’ όλο τον κόσμο.
Ξεχωριστά και μεγάλα πανηγύρια της Τήνου αναφέρουμε τα εξής:
Η Εύρεση της Εικόνας του Ευαγγελισμού, στις 30 Ιανουαρίου.
Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου στις 25 Μαρτίου.
Η εορτή της Παναγίας του Βρυσιού την 1η Κυριακή του Μαΐου.
Της Αγίας Πελαγίας στις 23 Ιουλίου.
Η Κοίμηση της Παναγίας στις 15 Αυγούστου.
Τήνος Καλοκαίρι 2014 - Νίκος Φώσκολος Καναλέτος
